Verliefdheid is een slechte basis voor een huwelijk

Kiezen voor een huwelijk zonder dat er sprake is van verliefdheid op je toekomstige partner, dat is ondenkbaar in ons land. Soms aarzelen mensen met die keuze voor een huwelijk omdat ze niet zeker weten of ze wel genoeg van hem of haar houden. Is dat wat ik voel wel echt verliefdheid? En dan slaat soms de twijfel toe. Moet je eigenlijk wel altijd verliefd zijn?

“Jullie in Nederland trouwen met de vrouw op wie je verliefd op bent. Wij in India hebben de vrouw lief met wie we getrouwd zijn”. Dat was het treffende antwoord van Pastor Samuel toen ik met hem sprak over de praktijk van gearrangeerde huwelijken die ook bij christenen in de ‘remote areas’ van India nog steeds bestaat. Samuel was samen met zijn vrouw en schoonzussen bezig om een vrouw te zoeken voor zijn jongste zwager en hij legde mij uitvoerig uit hoe dat in zijn werk ging. Ik heb er veel van geleerd. Maar vooral hoe dat ‘leren-liefhebben’ in zijn werk gaat.

In het begin van ons eigen huwelijk dachten we altijd dat de gemiddelde Nederlander weet dat je niet altijd verliefd kunt zijn en dat verliefdheid moet uitgroeien naar echte liefde. Maar in de media lees en zie je nu voortdurend berichten dat een BN’er voor de zoveelste keer de ware liefde heeft ontdekt. Of je leest dat stellen toch maar uit elkaar gaan ‘omdat de liefde voorbij is’. In beide gevallen is er sprake van een misvatting van het begrip ‘liefde’. In onze praktijk van huwelijksbegeleiding zien we hoe gemakkelijk dat denken ook christenen heeft besmet.

Wij hebben van ons gevoel een afgod gemaakt

Het grote probleem van een verliefdheidsperiode is dat ons verstand op de achtergrond raakt en dat de buikvlinders en de verliefdheidslogica de overhand krijgen. Verliefde mensen lijken vaak niet meer nuchter na te kunnen denken. Alles lijkt erop gericht om die gevoelens van verliefdheid verder te voeden. Vaak noemen we verliefdheid al liefde. We genieten van deze heerlijke verliefdheidsgevoelens en we willen er meer van ervaren. Al weten we dat dit niet altijd kan, toch blijven we ze najagen en we denken dat verliefdheid er (bijna) altijd hoort te zijn. Tenminste, zo gaat het in de wereld. Zo lees je het ook in romans en tijdschriften, zie je het in films en series en hoor je het in liedjes. In de Westerse wereld hebben we van gevoel een afgod gemaakt. Alles moet altijd goed voelen en als je dat idee toelaat in je denken, dan is de stap heel klein om daarvan een ‘afgod’ te maken. En elke afgod is een monster dat voortdurend gevoed moet worden, in dit geval met steeds nieuwe gevoelservaringen.

Besmet met genotsdenken

Wij worden als christenen ook besmet met het jagen naar gevoelsbevrediging. Zelfs een kerkdienst moet ‘goed-voelen’. Als je in deze wereld leeft ga je onwillekeurig denken dat dit streven naar ‘genot’ normaal is. Maar dat is het dus niet. Een huwelijk kan niet gebaseerd zijn op verliefdheid en het voortdurend zoeken naar bevrediging van je ego. Je huwelijksverbond mag niet op gevoelens worden gebouwd. Wat dat betreft had onze Indiase pastor gelijk toen hij zei: ‘Wij hebben de vrouw lief met wie we getrouwd zijn.’ Hij wist dat liefhebben een werkwoord is. Liefde moet groeien, los van (al) die momenten van verliefdheid. Daar moet je voor willen en durven kiezen. Juist op momenten dat de verliefdheid (even) is verdwenen, want dat gaat onherroepelijk gebeuren, komt het aan op de keuze van het ‘willen’. De liefde van de wil. Dat hoort bij een huwelijk en dat hoort bij het leven zelf.

Liefde zonder gevoel kan ook niet

Uiteraard heeft liefde wel degelijk met gevoel te m

aken. God heeft ons geschapen als mensen die kunnen liefhebben, het is een kernmerk van God zelf, maar ook een deur in ons eigen hart. Maar dat is dan primair een ander soort liefde dan verliefdheid, ook al hoort die variant ook bij Gods schepping. Maar de hoogste liefde is de liefde die voortkomt uit de vrucht van de Geest, zoals Galaten 5:22 ons dat vertelt: “De vrucht van de Geest is echter: liefde, blijdschap, vrede, geduld, vriendelijkheid, goedheid, geloof, zachtmoedigheid, zelfbeheersing.”

Liefde en trouw horen bij elkaar

Een christen weet dat bij dat woord ‘liefde’ ook het woord ‘trouw’ hoort. Het zit ook al verstopt in het woord ‘trouwen’. Om het kort te zeggen: verliefdheid mag uitgroeien naar liefde en de grote randvoorwaarde voor liefde is trouw. Dat heeft, op zijn beurt, helemaal niets met gevoel te maken. Trouw is een keuze, een voortdurende wilsbeslissing. Uiteraard wordt die keuze van trouw aangevallen door negatieve gevoelens, teleurstelling, pijn enzovoort, maar in zichzelf blijft trouw een keuze en daarmee beïnvloedt het ook het beleven van het Bijbelse begrip van liefde. Het bekende vers in Spreuken 3:3 zegt dit: Mogen liefde en trouw jou niet verlaten. Bind ze om je hals, schrijf ze op de tafel van je hart. Ook hier kun je lezen dat zowel liefde als trouw te maken hebben met kiezen en met doen. En dan is het ook niet zo verwonderlijk dat de duivel er alles aan zal doen om juist het begrip ‘trouw’ te ondergraven of ondergeschikt te maken aan het jagen naar verliefdheidsgevoelens.

Groeien doet pijn

Echte liefde is dus het resultaat van een keuze voor trouw en het is ook een groeiproces. Het helpt heel erg, ook als je nu nog in je dolverliefde fase zit, dat je dit accepteert en dit groeiproces tijd geeft. Geduld in dat proces, en met elkaar als partners, hoort daarbij. Groeien doet pijn. Het leren omgaan met dit soort ‘groeipijn’ vormt ons karakter. Het is niet meer van deze tijd om dit aan te bevelen. We leven momenteel in een soort ‘instant-maatschappij’. Alles moet meteen ‘goed, fijn, leuk en gelukkig’ zijn en onze verwachtingen bevredigen. Pijn moet koste wat kost worden vermeden, maar dat kan natuurlijk niet in onze samenleving. Hoe gaan we hier als christen mee om? Wat zegt ons een Bijbeltekst als Hebreeën 12:6: “Want de Heere bestraft wie Hij liefheeft, en Hij geselt iedere zoon (dochter) die Hij aanneemt.”Liefhebbende bestraffingen zijn niet leuk, zo erkent de Bijbel in hetzelfde hoofdstuk. Maar ze helpen ons wel. Het is voor ons eigen bestwil dat God ons op deze manier opvoedt. Hij houdt van ons, daarom ‘tuchtigt’ Hij ons: Hij voedt ons op. Dat geldt voor het huwelijk net zo. God is zéér betrokken bij ons huwelijk en gebruikt moeilijkheden om ons huwelijk sterker te maken. En opnieuw geldt: het helpt wanneer we dit accepteren en er mee om durven leren gaan.