Hoe weet je dat je een goed huwelijk hebt?

Mensen stappen in een huwelijk met grote verwachtingen. Op het moment van het maken van de keuze om wel of niet te trouwen, spelen gevoelens (verliefdheid) een grote rol. Later komt er een stuk bezinning en ga je je eigen huwelijk vergelijken met andere huwelijken. Soms lijkt het gras bij de ander groener dan bij jou. Je zou wel van iemand willen horen of je nu wel of niet een goed huwelijk hebt.

Hoe weet je dat je een goed huwelijk hebt? 10 basisprincipes voor een duurzaam huwelijk

Ik heb gelezen dat bij een derde van alle echtscheidingen één van de partners altijd had gedacht dat ze een goed huwelijk hadden. Dat lijkt mij een van de meest verschrikkelijke dingen die je kunnen overkomen. Dénken dat ‘het-echt-wel-goed-zit’ en er dan opeens achter komen dat je in een luchtkasteel hebt geleefd.

Joke en ik zijn 47 jaar getrouwd en wij ‘weten’ dat we een goed huwelijk hebben. Maar hoe kun je dat nu weten? Zijn daar objectieve criteria voor? Het antwoord is ja en nee. Nee, er is geen standaard succesmethode voor het bouwen van een goed huwelijk of het opvoeden van kinderen. Gewoon omdat elk mens anders is, een eigen karakter heeft, een heel eigen geschiedenis achter zich heeft en andere verwachtingen koestert over een echtelijke relatie. Van het knusse ‘huisje-boompje-beestje’ tot en met de LAT-verbinding (wel getrouwd zijn, maar gewoon lekker vooral zelf je gang blijven gaan).

Maar het is ook ‘ja’, je kunt het wél weten. Omdat de ‘Uitvinder’ van het huwelijk (God zelf) een aantal principes heeft bedacht om een huwelijk te bouwen en te beschermen. Die principes kun je als spiegel gebruiken voor je eigen relatie. Natuurlijk zijn dat allereerst de grote fundamenten ‘liefde’ en ‘trouw’. Daar zijn boekenkasten over volgeschreven. De terechte vragen, die we vaak horen, zijn: wat is dat dan die liefde en trouw; en vooral hóe doe je dat dan?

Een goed huwelijk kenmerkt zich door een verbond en niet door een contract.

Laten we eens een klein beginnend lijstje maken met tien criteria die volgens ons (mijn vrouw Joke en ik) bij een goed huwelijk horen. Let wel: ik heb het over het Bijbelse huwelijk tussen een gelovige man en een gelovige vrouw. En… (spoiler) ik zal ongeveer elk aangestipt punt in latere columns uitwerken. Joke en ik hebben het overigens al uitvoerig uitgewerkt in een gloednieuw boek Werkplaats huwelijk.

1. Een goed huwelijk kenmerkt zich door een verbond en niet door een contract. Bovendien is het een verbond tussen een man en een vrouw die beiden wedergeboren volgelingen van Jezus Christus zijn en waar Hij de regisseur van hun leven en hun huwelijk mag zijn.
Oei, dat is meteen al een stevige uitspraak. Man en vrouw verbinden zich aan elkaar, maar hadden eerst elk hun eigen leven al overgegeven aan God. Ze hebben vervolgens in hun huwelijk ook nog eens de ‘zeggenschap’ in handen van Jezus Christus gelegd. Ze zijn zich ook bewust hoe gevaarlijk het ‘voor-wat-hoort-wat’ denken in een huwelijk is. Juist omdat onze samenleving is doordrenkt van het contractdenken wordt een huwelijk onwillekeurig met dat gevaarlijke virus besmet en dat moet je actief bestrijden.

2. Beide huwelijkspartners hebben geleerd wat Gods liefde voor hen betekent. Ze weten wie ze zijn in Jezus Christus. Ze laten Gods Geest toe om Zijn vrucht in hun leven te laten groeien, zodat het karakter van Jezus Christus wortel gaat schieten.
De combinatie van 1 en 2 maakt dat je je identiteit gaat ontdekken. Je weet wie je bent, ook in je huwelijk. Je leeft niet meer voor jezelf, maar voor God en je partner. En als gevolg daarvan zal het karakter van Jezus (de vrucht van de Geest) in je leven en in je huwelijk zichtbaar worden. Een ijzersterke basis voor het huwelijksverbond.

3. Beide huwelijkspartners weten (erkennen) dat hun huwelijk niet gebouwd mag zijn op emotie of gevoelens, maar op de wil om voor elkaar te blijven kiezen. Ze gebruiken hun verstand als de emoties soms alle kanten op vliegen.
Bijna elke relatie begint met doldwaze verliefdheid, heftige gevoelens, de vlinders in je buik. Maar op dat soort gevoelens een huwelijk bouwen is levensgevaarlijk. Een groot deel van de echtscheidingen heeft dan ook te maken met het wegvallen van ‘gevoelens’. En als dat het belangrijkste was in je relatie, dan is er ook inderdaad weinig meer over. God heeft het anders bedoeld. Hij wil dat we een (verbonds)keuze maken en daar verbindt Hij Zichzelf aan.

4. In een goed huwelijk heeft het echtpaar zich losgemaakt van de invloed van ouders en de groepscultuur (of landcultuur) en maken ze samen keuzes om eigen gezinsgewoonten te ontwikkelen die mogen afwijken van het voorbeeld van hun ouders of hun cultuur.
Wij hebben tientallen echtparen geholpen die op punt van echtscheiding stonden en waar de ongezonde invloed van (of gehoorzaamheid aan) een van de ouders een grote rol speelden in het vastlopen van het huwelijk. Het losmaken van je ouders (en het loslaten van je kinderen) is echt een ‘dingetje’, vooral ook onder christenen.

5. Beide huwelijkspartners hebben hun verleden blootgelegd; aan elkaar en aan God. Ze hebben dit verleden ook opgeruimd en schoongemaakt, vergeving gevraagd en vergeving gegeven voor de dingen die aan het geweten bleven knagen.
Nogal wat mannen (en vrouwen) die een huwelijk instappen, hebben de naïeve gedachte dat ze daardoor vanzelf met een schone lei beginnen. De schaamte voor dingen uit het verleden is soms zo groot, dat de rugzak van ‘toen’ wordt doodgezwegen of genuanceerd. Maar de invloed van dat verleden verliest pas zijn kracht als het wordt opgeruimd. En dat is voor veel mensen moeilijk, ook omdat je je schaamte moet overwinnen. Ruim je dat verleden niet op, dan gaat het je achtervolgen in je huwelijk.

Je mag nooit een verbetering eisen van je partner. Je mag wel werken aan jezelf en je partner kan je daarin aanmoedigen.

6. Beide partners kiezen ervoor om eensgezind hun eventuele kinderen op te voeden en daarbij geven ze invulling aan de aloude regels van rust, reinheid en regelmaat.
Wij hadden al ver voor ons huwelijk nagedacht over het opvoeden van kinderen. We hadden er veel over gelezen en waren het volledig eens over de uitgangspunten. Ook wij (net als velen van jullie) hadden volop voorbeelden in onze omgeving van gezinnen die we absoluut niet (of juist wel) als voorbeeld wilden gebruiken. Maar onder al die voornemens staan de genoemde basisregels van die 3R disciplines (aan te leren gewoontes). Ze zijn niet ‘hip’, maar wel supergezond.

7. De huwelijkspartners leven hun kinderen voor wat een leven met Jezus inhoudt. Daarbij leven ze ook voor wat ‘sorry-zeggen’ in de praktijk betekent.
Dit is misschien wel het meest kwetsbare principe. Want hoe doe je dat, dat geloofsleven voorleven? Hoe gemakkelijk blijf je vastzitten in kerkelijke wetjes en regeltjes, dingen van de buitenkant. Het gaat immers om een relatie met Jezus aan de binnenkant. En hoeveel pijn zit er niet bij echtparen als ze zien dat (een van) hun kinderen het geloof aan de kant zetten, terwijl bij vrienden of familie de kinderen juist wel zich het geloof in Jezus eigen hebben gemaakt. In dat soort situaties kan de vraag ‘Wat hebben wij dan fout gedaan?’ een huwelijk op latere leeftijd nog fors onder druk zetten.

8. Beide partners kennen hun karaktereigenschappen en weten waar ze wel en niet goed in zijn en hoe ze elkaar aanvullen. Ze kennen ook de valkuilen van hun karakter en praten regelmatig over hoe dit karakter in het dagelijks leven tot uiting komt.
Hoe leerzaam en vermakelijk is het om eens een karakter- of gaventest te doen en die dan uitvoerig met elkaar te bespreken. Dan kijk je in een min of meer objectieve spiegel en heb je ruim stof voor een gesprek. ‘Herken je dit bij mij? En wat voor valkuilen zie je dan bij mij?’ Het is soms confronterend, maar het geeft prachtige aansporingen tot ‘werkplaats-bezigheden’. Maar let wel: je mag nooit een verbetering eisen van je partner. Je mag wel werken aan jezelf en je partner kan je daarin aanmoedigen.

In elk goed huwelijk knettert het soms en worden fouten gemaakt. En juist het erkennen en opruimen van die fouten maakt een huwelijk sterker dan ooit.

9. Beide huwelijkspartners durven te leren van hun fouten en bespreken die ook met elkaar.
In elk goed huwelijk knettert het soms en worden fouten gemaakt. En juist het erkennen en opruimen van die fouten maakt een huwelijk sterker dan ooit. Soms kun je de gevolgen van een blunder niet ongedaan maken, maar de geestelijke effecten kun je met Jezus Christus (als Heiland = ’heelmaker’) wel altijd opruimen. Het begint met het erkennen van die fouten en de keuze om het voortaan ‘anders’ te willen doen. Maar ook dat moet je oefenen in een huwelijk. Soms staan trots en eigenwijsheid nogal in de weg.

10. Een goed huwelijk werkt als een magneet of als een warm bad waarmee anderen zich graag willen warmen.
Wellicht is dit het meest voor de hand liggende principe. Het geldt eerst voor de kinderen en de rest van de familie, maar ook voor buren, vrienden en kennissen. Als er sprake is van een goed huwelijk, dan zijn mensen heel graag in de omgeving van zo’n echtpaar. De mate van gastvrijheid kan per echtpaar verschillen, maar dat heeft meer met karakter te maken. Maar het is altijd goed toeven in de omgeving van mensen die heel veel van elkaar houden.