Het belang van "je-ouders-loslaten" voor jouw huwelijk

Wanneer een man en een vrouw in Bijbelse tijden gingen trouwen, dan was het duidelijk dat de vrouw haar ouderlijk huis vaarwel zou zeggen en naar het dorp van haar bruidegom ging verhuizen. Dat was dan ook een van de redenen om een bruidsschat te betalen aan de vader van de bruid. De bruidegom in kwestie bleef dus in zijn eigen dorp en vaak in het huis van zijn vader waar een stukje aangebouwd werd. Maar hoe zit het dan met die opdracht van God bij de instelling van het huwelijk in Genesis 2:24 waar staat dat een man zijn vader en moeder moet verlaten, zijn vrouw aanhangen en dan tot één vlees worden?

Die tekst over dat verlaten van de ouders wordt in het NT herhaald, ook door Jezus zelf (Math19:5). Dan moet dat toch belangrijk zijn en iets anders betekenen dan verhuizen, toch?
 
Het gaat niet om ver weg

Volgens mij heeft dit onderdeel van Gods huwelijksinstelling dan ook niets te maken met een opdracht aan de bruidegom om ‘ver-weg-te-gaan-wonen’ (bij zijn ouders vandaan), maar alles met het ‘mentaal losmaken’ van de invloed van zijn ouders.
Dit ‘verlaten-van-je-ouders’ speelt ook vandaag de dag nog steeds. In onze samenleving niet alleen voor mannen, maar ook voor vrouwen die hun ouders niet hebben kunnen loslaten. Met zulke grote gevolgen dat het bij ons in de Top-5 staat van oorzaken waarom conflicten in een huwelijk ontstaan. Dat loslaten heeft twee kanten. Je ouders niet loslaten, maar ook ouders die hun kinderen niet hebben losgelaten.
 
Bemoeienis kan manipulatief worden

Ik vind het nog steeds schrikbarend te zien hoe ouders zich soms manipulatief blijven bemoeien met hun getrouwde kinderen. En die ouders hebben het niet eens door. We hebben eindeloos veel voorbeelden. Bij de start van een huwelijk gaat dat ‘bemoeien-met’ nog wel goed. Omdat het jonge stel het tolereert of omdat één het niet zo erg vindt en de ander eigenlijk wel. Die ‘ander’ ergert zich dan maar een tijd in stilte. Zo wordt om der lieve vrede wil dat ‘bemoeien’ getolereerd totdat… een keer de bom barst en er hevige ruzie ontstaat. Tussen man en vrouw en/of met de (schoon)ouders.
 
Hoe gebeurt dat in de praktijk? Bijvoorbeeld doordat ouders van die vanzelfsprekende verwachtingen bij hun kinderen neerleggen. “Jullie komen toch wel na de kerk bij ons koffie drinken”? Dat is dan misschien een relatief onschuldig voorbeeld van mentale druk. Het wordt erger als ‘mama’ haar schoondochter instructies geeft hoe ze met haar zoon moet omgaan en haar huishouden moet besturen.
 
Geld geven om invloed te houden

Ouders hebben vaak niet door dat veel van hun acties, opmerkingen of adviezen in feite manipulatief zijn. “We hebben het toch altijd goed bedoeld”, horen we wel eens. Dat is niet relevant, het gaat om wat het doet met de kinderen. Ouders begrijpen niet dat hun ongevraagde adviezen of spontane gedrag kunnen leiden tot spanningen in het huwelijk van hun zoon en schoondochter.
Een ander voorbeeld. Ouders die hun kinderen geld geven of ze op andere manieren verwennen maar daarbij ook communiceren dat ze ‘er-dan-wel-iets-voor-terug-verwachten’. Dit is een voorbeeld uit ons eigen huwelijk.
Omgekeerd kan het ook. Soms gebruiken echtparen hun kinderen als een soort pressiemiddel om iets gedaan te krijgen bij de (schoon)ouders. Opa en Oma mogen dan de kleinkinderen niet of weinig ontmoeten totdat… (vul maar in).
 
Niet klakkeloos gewoontes overnemen

Hoe zegenrijk is het wanneer de band tussen ouders en volwassen kinderen wel gezond is. Dat gaat niet vanzelf. Daarbij moet je je als echtpaar bewust ‘losmaken’ van de invloed van de ouders. Niet met het doel om ze van je weg te houden, maar om zèlf samen tot keuzes te komen over waarden en gewoontes die vervolgens júllie thuis-cultuur gaan worden.
 
Dat zelf samen nadenken is belangrijk om niet klakkeloos de gewoontes, de nestgeur, van je ouderlijk huis over te nemen. Je moet je losmaken van het idee dat het nu eenmaal zo ‘hoort’ en omdat het van je verwacht wordt. De nestgeur bij jouw ouders zal ongetwijfeld weer verschillen van die van je schoonouders. Alleen al om niet te hoeven schipperen tussen die twee moet je er wel over gaan praten.
 
Ik denk dat het Gods bedoeling is dat een jong echtpaar een eigen ‘nestgeur’ gaat bouwen. Want in dat op te bouwen eigen ‘thuisgevoel’ komt dan vanzelf iets van de relatie die je als jong echtpaar met God hebt. God heeft geen kleinkinderen, zeggen we altijd. Je moet zélf kiezen. Niet alleen die éne definitieve: de bekering en toewijding aan Jezus Christus, maar ook alle dagelijkse praktische discipelschapskeuzes. Die kun je niet klakkeloos overnemen van je ouders. Voor een jong echtpaar geldt hetzelfde.
 
Mooie en minder mooie dingen van thuis in kaart brengen

Ik hoop dat dit dan gebeurt vanuit een gezonde eigen ontwikkelde relatie met God. Sluit nooit zomaar een compromis tussen de gewoontes van je ouders en die van je schoonouders. Wil je wel de vruchten plukken van een gezonde thuissituatie, begin dan zo vroeg mogelijk in je verkeringstijd (heerlijk ouderwets woord) met het in kaart brengen van alles wat jullie mooi en minder mooi vonden in jullie beider thuissituatie. En vervolgens besluiten hoe jullie het zelf zouden willen gaan doen. Dan maak je weloverwogen keuzes en bouw je samen aan jullie eigen nestgeur. Zitten daar elementen bij die je meeneemt van vroeger omdat je ze allebei prettig vindt, prima! Maar doe het niet ‘omdat-dat-nu-eenmaal-zo-hoort’. Jullie moeten je losmaken van je ouders.
En het wordt nóg mooier als je vervolgens een keer aan je ouders kunt uitleggen waarom jullie tot je eigen keuzes bent gekomen. Zelfs als die ‘pijnlijk-anders’ zijn dan die van je (schoon)ouders.
 
In crisissituaties wel hulp aanbieden

En ouders ik hoop dat jullie zo wijs zijn om je kinderen los te laten. Nog wijzer is het om je kinderen uit te leggen waarom het belangrijk is dat ze zélf in hun huwelijk keuzes maken. Als je dat ‘loslaten’ op die manier goed invult, dan krijg je je kinderen op een andere manier terug. Dan wordt de band tussen ouders en getrouwde kinderen een volwassen gezonde band. Het is niet zo gemakkelijk om te weten of je dat loslaten goed invult. Want er zullen wellicht ook crisismomenten komen waarbij je als ouders wél hulp aanbiedt of zelfs moet ingrijpen. Bijvoorbeeld bij gevallen van mishandeling of andere trauma’s.
 
Joke en ik hebben ervoor gekozen om ons nooit ongevraagd te bemoeien met onze kinderen. Als ze vragen stellen en/of advies vragen, dan zullen we vrijmoedig antwoorden uiteraard. In ons boek “Werkplaats huwelijk”hebben we hele lijsten met voorbeelden wat voor soort keuzes ouders en kinderen zouden kunnen maken om een relatie gezond te houden.
 
Het gevaar van pamperen

Tot slot nog een ander (veel) voorkomend probleem rond het loslaten van je kinderen illustreer ik met het volgende voorbeeld. Papa en mama kozen ervoor om hun kinderen een volstrekt onbezorgde jeugd te geven. Dat begon al in de kleuterleeftijd. Ze werden in de watten gelegd. Zoon en dochter mochten van alles uitproberen en kregen vrijwel altijd hun zin. Ze werden verwend en waren prins en prinsesje in huis. Elk obstakel (en huilbui) werd voorkomen en tegenslagen meteen weggemasseerd. Wil je niet fietsen, zal mama je wegbrengen? Geen zin in een feestje van een vriendinnetje? Dan ga je toch niet. Geen zin meer in ballet of voetbal? Dan kies je toch (voor de zoveelste keer) wat anders. Geen zin om buiten te spelen en liever TV of iPad? Geen probleem, je mag zelf kiezen.
 
Dat ‘zelf-mogen-kiezen’ stond in de hele opvoeding centraal. Het effect van dit alles laat zich niet moeilijk raden. Zoon- of dochterlief ging denken dat de hele wereld om hem/haar draaide. En dat is niet alleen funest voor het functioneren in de samenleving (werk en kerk), maar óók in het huwelijk. Een verwend kind wordt in een huwelijk óf hardhandig wakker óf beland al snel in een modderpoel van conflicten. Want in een huwelijk móet je leren dat het juist niet om jouw wensen en gevoelens gaat maar om die van je partner. En hoe jonger je dat als ouders leert aan je kinderen, hoe beter. Juist ook trouw en discipline kun je kinderen al heel jong aanleren. Trouw aan vriendjes/vriendinnetjes en aan je voetbalteam. Discipline in het leren om iets te doen wat níet leuk is. Spreuken 22:6 (Basisbijbel) zegt het zo mooi: "Leer je kinderen al vanaf jonge leeftijd hoe ze moeten leven. Wanneer ze volwassen zijn geworden, zullen ze op dezelfde weg verdergaan."