De tijdgeest valt onze huwelijken aan

Een Afrikaans dorpsopperhoofd (chief) werd uitgenodigd door zijn Amerikaanse vriend (een zendeling) om in New York op bezoek te komen en in diverse kerken zijn verhaal te vertellen. Aan het eind van die vakantieweken, vol met enthousiaste toespraken en sightseeing tripjes, vroeg de Amerikaanse zendeling aan zijn Afrikaanse vriend wat hij van de VS vond. “Marc”, zei hij. “Jij hebt ons geleerd om ons te bekeren van onze afgoden en Jezus te volgen. Dat hebben we gedaan. Maar ik begrijp niet dat jij je afgod gewoon elke dag om je pols draagt”.

Die anekdote over het polshorloge staat model voor onze Westerse manier van leven. We zijn druk. Té druk eigenlijk. We verontschuldigen onszelf dat we nauwelijks tijd hebben voor ontspanning en daarom soms op zondagmorgen spijbelen om echt éven tijd te hebben voor onszelf. God snapt dat vast wel?
Wanneer wij echtparen helpen om de sores in hun huwelijk op te lossen, dan merken we vaak dat dit speelt. Ze hebben zelfs geen tijd om samen ‘momentjes-met-God’ te creëren. Niet samen bidden en samen de Bijbel opendoen.

Er is een tijd geweest dat we onszelf ook hebben laten meesleuren door de druk die deze ‘drukte-makende-afgod’ op ons leven legt. En het zijn niet eens alleen dit soort dingen waar ‘je-echt-niet-aan-toekomt’, die maken dat een huwelijk in zwaar weer komt. Het zijn ook de dingen waar we juist wél aandacht aan besteden, die we júist belangrijk vinden, die een hypotheek leggen op ons huwelijksverbond. Het zijn de ‘tijdslurpers’ die onze aandacht opeisen. We kennen ze allemaal. Christenen net zo goed als de ongelovigen.
 
Ons huwelijk spreekt een taal

De mensen in onze omgeving, buren, collega’s, vrienden, familie, ‘lezen’ onze huwelijken. Mijn relatie met mijn vrouw (en kinderen) spreekt een taal die anderen horen en zien. Ze zien ons huwelijk functioneren, zelfs al praten we er nooit met hen over. Maar wát zien ze dan? Zien ze dan liefde in de praktijk? Zien ze dan dat we helemaal voor Jezus willen gaan en God op de eerste plaats hebben staan? Zien ze dan dat wij weliswaar in deze wereld leven (en goede buren, collega’s en vrienden willen zijn), maar dat we niet bij deze wereld horen? Merken ze dat we een eeuwigheidsperspectief hebben?
Of…. ziet mijn (ongelovige) buurman – als hij naar mijn huwelijk en gezin kijkt – totaal geen verschil met zijn eigen doen en laten? Weten ze eigenlijk wel dat ik een christen ben?
Of zien ze dat we ook alles weten over de nieuwste Netflix series, meelachen over moppen die net over het randje gaan en ons tijdens de buurtbarbeque net zo ‘vol’ laten lopen als ieder ander?
 
De kachel van mijn Opa

Het zijn confronterende, maar wel nuttige vragen die jou en mij kunnen helpen om eens in de spiegel van Gods beschermende basisprincipes te kijken voor ons huwelijksleven. Deze column is niet bedoeld als een aanmoediging om ons in een soort wettisch gedragskader te persen zoals dat (ooit) in de Biblebelt werd gepreekt, maar om de aanvallen op onze manier van leven, dus ook van onze huwelijken, te (h)erkennen en te leren om er met Gods wapens tegen te strijden.

Ik had een Opa die mij als kleuter een wijze les leerde. Hij woonde bij ons in huis, een boerderij. In de ruime woonkamer stond een kolenkachel die uiteraard heet werd gestookt. Mijn moeder zette een soort beschermend hek om die kachel zodat ik er niet bij kon komen. Mijn Opa, die gewend was om in zijn luie stoel bij die kachel te zitten vond dat een slecht idee. Hij hield minstens net zoveel van mij als mijn moeder, maar hij had een andere strategie om mij te beschermen. Hij pakte mijn handje vast, liet me naar de kachel kruipen en heel voorzichtig liet hij mij ervaren dat die kolenkachel loeiheet en dus heel gevaarlijk was. Ik had zonder schade mijn lesje geleerd en het hek om de kachel kon weg.

Vaak werkt God net als mijn Opa. Dan helpt het niet om te vertellen dat de Bijbel zegt dat je iets niet mag doen. Vooral niet als je alleen (nog) maar van de buitenkant christen bent. God wil ons hart. Hij gunt ons een ‘wedergeboorte’ zodat Gods Geest van binnen in ons, ons kan leiden en wijzelf ontdekken wat schadelijk voor ons is en Zijn wapens gebruiken om het te ontmaskeren en te bestrijden.
 
De bedwelming van de tijdgeest

Wij leven in het (nog) vrije Westen in een situatie dat we de duivel niet zozeer als een brullende leeuw ontmoeten, maar meer als een soort verderfengel die ‘vergif’ strooit in onze denk- en leefwereld. Hij zal er alles aan doen om onze huwelijken aan te tasten met verleidingen die ons weghouden bij Gods beschermende liefdesregels. En dat lukt hem wonderwel. Wij, Westerse christenen, hebben ons laten bedwelmen door de ‘tijdgeest’ de bron van de vele eigentijdse listen van de satan.
 
Daarom zet ik in deze vierde column, met hoofdoorzaken van huwelijksproblemen, die lawine met verleidingen in het zonnetje. Onze huwelijken hebben te maken met dat ‘vergif-van-de-tijdgeest’ waarmee wij worden bestookt. Dagelijks wordt dat vergif over ons uitgestort in enorme hoeveelheden impulsen via alles wat we zien, lezen, horen en ervaren. Het aantal verleidingen is niet gewoon twee of drie keer zo erg als in de tijd van mijn Opa, nee het is meer dan 1000 keer intensiever, juist omdat we dagelijks zo ontzettend veel impulsen op ons afgevuurd krijgen.
Die impulsen zijn zowel verleidelijk als beangstigend. Ons brein wordt aan de ene kant bestookt met een veelheid aan dingen waar we bang van worden of ons ongerust over maken en aan de andere kant het ‘grijpbare-geluk’ waar je je even heerlijk in kunt onderdompelen. Sterker nog: je hebt er recht op! Je hebt gevoelens en behoeftes die bevredigd móeten worden.
 
Mijn partner voor mijn behoefte?

Dat is de strategie van de tijdgeest. Op zich is dat al duizenden jaren het geval, maar vanwege de frequentie en de hevigheid van dat gestook, is de schade veel geniepiger en ernstiger.
Die aanvallen komen op elke christen persoonlijk af, maar ook op onze huwelijken. De tijdgeest maakt ons wijs dat het onze partner is die in mijn behoeften moet voorzien. Ik moet tot bloei komen, ook in mijn huwelijk. Die tijdgeest maakt ons ook wijs dat we allereerst moeten streven naar welvaart, geluk, gezondheid en ontspanning (genot). En als dat niet lukt, als je niet geleverd krijgt, dan moet je op zoeken naar probleemoplossers. En… die tijdgeest heeft meer dan genoeg schijnoplossingen in de aanbieding. Tijd voor jezelf, desnoods apart wonen, andere partner, luxe vakanties, mooier huis, fancy auto, single party’s, tijdrovende hobby’s, gamen, netflixen, enzovoort.
 
Mijn gevoelswaarheid

Die tijdgeest, die ons al deze dingen influistert, zit overigens ook vol morele overtuigingen die zelfs christelijk kunnen klinken en daardoor extra gevaarlijk zijn. “Want God heeft mij en mijn geluk toch voor ogen? Hij is goed en Hij gunt mij toch het goede”? Hoe gemakkelijk wordt dan mijn gevoelswaarheid het centrum van mijn denken in plaats van de ‘Waarheid’ van boven. Het resultaat is dat God zich een beetje moet aanpassen aan mijn denken. Ook over het huwelijk. Dat is het basisfundament van de listen van de tijdgeest: “the Age of Me”, mijn ego, mijn behoeften, mijn gelijk.
 
Ik sluit af met een Top-10 van de listen van de tijdgeest die wij in onze praktijk meegemaakt hebben:

1.  Het geluksgevoel dat bevredigd moet worden.
2. Nadruk op welvaart en welzijn.
3. Afhankelijkheid van de bevestiging van anderen (ook van je partner).
4. De ‘tijdrovers’ in het huwelijk (alles wat maakt dat er geen tijd is voor elkaar en voor God).
5. Identiteit ontlenen aan posities of materiële dingen.
6. Mee willen doen met de ‘wereld’ om je heen
7. Van je kinderen een ‘afgod’ maken (alles doen om ze te pleasen).
8. De focus op beperkingen, bij jezelf of bij je partner.
9. Invloed van sociale druk of dwang (ook online).
10. Elke vorm van verslaving (drank, drugs, porno, hedonisme etc.).

Een christelijk huwelijk gaat niet alleen over de vraag of een echtpaar het goed met elkaar kan vinden, maar vooral ook dat God in onze huwelijken Zijn plannen kan etaleren. Hij gebruikt onze huwelijken immers om iets van het ‘geheimenis’ (toekomstige werkelijkheid) zichtbaar te maken van Jezus verlangens met Zijn bruid, de gemeente (Efeze 5:32). En dat is iets dat de duivel heel graag wil verstoren door de ‘tijdgeest’ als een soort koekoeksjong in ons huwelijksnest te plaatsen.