In dit schema staat het gevoel centraal. Dat gevoel kunnen we verpakken in logica, in wetenschap, in democratisch vastgestelde ‘waarden’, in mensenrechten enzovoort. Maar we hebben er overal een gevoel over. En dat geldt vooral in onze Westerse samenlevingen.
- In onze samenleving staat het gevoel centraal. Dat is de barometer of het kompas waarop we varen. Wij willen dat alles wat we doen ‘goed voelt’.
- Dat gevoel wordt onze werkelijkheid. En dat is ook logisch.
- Maar ons gevoel wordt ook een gevoelswaarheid. Want dan is wat we voelen plotseling ook ‘waar’, ook al zeggen logica, wetenschap (of Gods Woord) iets anders.
- En als gevoel zo centraal staat, dan beïnvloedt dat gevoel vanzelf ook ons denken.
- En als je christen bent, dan zal zelfs ons geloof beïnvloed worden door ons gevoel. Ons beeld van (en vertrouwen op) God moet met ons gevoel in overeenstemming worden gebracht. We passen gemakkelijk de uitleg van Gods Woord aan ons gevoel aan. En als er al sprake is van geloofsvertrouwen in ons leven, dan bedenken we wel een theorie waarmee we logisch kunnen verklaren dat “God echt niet zo kan zijn, zoals we vroeger hadden gedacht”. Ons gevoel zit immers als het ware op de troon van ons leven! En natuurlijk kleurt een christen dat gevoel in met het woord ‘liefde’.
6. Er komen echter altijd gaten in dat gevoel. Ons gevoel is immers niet altijd ‘halleluja’. Dat gevoel – dat we koning hebben gemaakt in ons leven – ontpopt zich als een monster dat voortdurend verzadigd moet worden.
7. En dan moet alles worden gedaan om dat gevoel weer te bevredigen, te verlustigen, tot rust of extase te brengen. En – eerlijk is eerlijk – daar heeft ‘de wereld’ voldoende surrogaat voor in de aanbieding: een extra pilletje, nog meer genot, nog meer hedonisme. Het gevoel wordt een afgod. Wij christenen worden vanuit onze samenleving hierdoor supergemakkelijk besmet. Want het is ook niet ‘leuk’ om je niet goed te voelen.
Maar dit patroon is niet hoe God het bedoelt. Daar komen we in een volgend schema op terug. Ons gevoel is niet het fundament waarop we moeten bouwen. Het is zelfs niet een betrouwbaar kompas! Het fundament is Gods Waarheid! En dat is geen theorie, maar een Persoon! Gods Zoon is de Weg, de Waarheid en het Leven. Fundament en kompas in één. Ons aardse denken en onze aardse waarheid zijn vergiftigd door de vader van de leugen of door de mores van onze samenleving. Dit beseffen en erkennen is de sleutel om te ontsnappen uit de gevangenis waarin de duivel ons graag vast zou willen houden. Niet ons gevoel en ons gevoel van waarheid staan centraal. Jezus staat centraal.
God leert ons kijken vanuit Zijn Waarheid
In het eerste schema wordt duidelijk hoe het niet moet. Niet het gevoel moet centraal staan, maar Gods Waarheid. En die Waarheid is een Persoon: Jezus Christus. In een tweede schema proberen we dat duidelijk te maken en gaan we zien dat dán gevoel iets moois is, namelijk een vrucht van wat Gods Geest in ons denken bewerkt. Een gevolg van onze nieuwe identiteit in Christus, een vrucht van het opnieuw geboren zijn. In 2 Korinthe 5:17 staat het prachtig samengevat: “Daarom, als iemand in Christus is, is hij een nieuwe schepping: het oude is voorbijgegaan, zie, alles is nieuw geworden.”
Vanuit die nieuwe schepping – dus door het opnieuw geboren zijn – ontstaat nieuw denken en nieuw gedrag. De vrucht van de Geest die onze wedergeboorte heeft bewerkt. En daaruit komen de gevoelens, vanuit dat nieuwe denken. En die gevoelens mogen dan wel degelijk onze nieuwe werkelijkheid zijn. Want het klopt wel dat je gevoel en je werkelijkheid bij elkaar horen. Hoe dat allemaal werkt, hebben we in dit versimpelde schema weergegeven en in het bijschrift uitvoerig toegelicht. Maar centraal staat dat dit model haaks staat op het eerste model waarin het denken van de wereld versimpeld wordt weergegeven.